Sanayi Devriminden sonra gerçekleşen bilgi patlaması sonrası, bilgi miktarındaki artış hız kazanmış, bilginin önemi artmış, bilgiye erişim önem kazanmış ve ilgiler bilgiye yönelmiştir. Bilgiye yapılan yatırımlarla toplumlar bilgi toplumu olma yolunda ilerlemektedirler. Toplumların geleneksel toplumdan bilgi toplumuna geçmesinde bilgi üretimi, bilgi tüketimi ve karmaşık problemlerin çözülmesinde bilginin üst düzey kullanımı etkili olmuştur. Kullanıcıların bilgiyi üretme, tüketme ve problemlerin çözümleri aşamalarında öncelikle bilgiye erişmesi gerekmektedir.
Günümüz teknolojisinin de etkisiyle aranılan bilgiye erişim kolay olmamakla birlikte önem taşımaktadır. Gereksinim duyulan bilgiye erişim için bilgi kaynaklarının türleri ve özellikleri, arama motorları v.b. bilgi arama davranışlarının bireyler tarafından iyi bir şekilde bilinmesi ve kullanılması gerekmektedir. Bu davranışların kazandırılması ise bilgi okuryazarlığı becerilerini gerekli kılmaktadır.
Bilgi Okuryazarlığı,bilginin aranması, bulunması, elde edilmesi, değerlendirilmesi ve iletilmesine ilişkin süreçte gereksinim duyulan tüm becerilerin karşılığı olarak ortaya çıkmış bir kavramdır (Polat, 2006, s. 251).
“Bilgi okuryazarlığı”, Amerika Birleşik Devletleri Üniversite ve Araştırma Kütüphaneleri Derneği tarafından “bilgiyi bulmak, almak, analiz etmek ve kullanmak yetisi” olarak tanımlanmıştır. İngiltere’den Chartered Institute of Library and Information Professionals (CILIP, 2004) tarafından yapılan bir diğer tanımlamaya göre ise “bilgi okuryazarlığı”, bilgiye ne zaman ve neden ihtiyaç duyduğunuzu, nerede bulabileceğinizi, nasıl değerlendireceğinizi ve etik bir biçimde nasıl ileteceğinizi bilmektir.
Bu tanımlama kapsamında bilinmesi gerekenler şunlardır:
- bilgiye olan ihtiyacınız
- mevcut kaynaklar
- bilgiye nasıl erişileceği
- elde ettiğiniz sonuçları değerlendirme gereği
- sonuçlarınız ile nasıl çalışacağınız veya onlardan nasıl yararlanacağınız
- bilgiyi kullanmakta etik ve sorumluluk
- gerektiği durumlarda sonuçları nasıl ileteceğiniz ya da paylaşacağınız
- sonuçları nasıl yöneteceğiniz (Kay Raseroka, IFLA eski başkanı).
“Bilgi okuryazarlığı” karmaşık ve değişken bir dünyada gerekliliği gittikçe artan ömür boyu eğitim için temel oluşturmaktadır. “Bilgi okuryazarlığı”, gelişmekte olan bilgi toplumlarını anlamanın, bu toplumlardaki bilgi akışına aktif bir biçimde katılmanın ve ondan tamamen yararlanabilmenin temeli ve ön şartıdır. Aynı zamanda bilgiye erişimi sağlayan ve toplumun sağlığı, refahı ve esenliği üzerinde gerçek bir etkisi olan güçlü bir toplum aracıdır.
Türkiye bu değişen dünyanın bir parçasıdır; Türk toplumu bilgi toplumuna dönüşme sürecindedir. İnsan kaynakları, iyi eğitim almış profesyoneller ve eğitilmiş ve bilgi ile donanmış vatandaşlar demokratik ve bilgiye dayalı bir toplumun hayati unsurlarıdırlar.
Bilgiye erişim, ne Türkiye’de ve ne de dünyada eşit dağıtılmamıştır. “Bilgi okuryazarlığı” seviyesini yükselterek, bilgi zenginleri ve bilgi yoksulları arasında bulunan boşluğu ve dijital uçurumu azaltabiliriz.
Son on yılda İnternet kullanımının artması ve bilgi patlaması (veya bilgi yüklenmesi veya veri pusu) ile birlikte, bilgiyi değerlendirme, seçme, düzenleme ve etkin bir biçimde iletme yetisi sadece araştırmacı ve akademisyenler için değil, aynı zamanda her vatandaş için vazgeçilmez yetenekler haline gelmiştirler.
Teknolojinin gelişmesi okuryazarlık kavramına da farklı boyutlar kazandırmakla birlikte bilgi okuryazarlığı kavramının da daha iyi anlaşılmasına olanak sağlamaktadır.
KİMYA KONU REHBERİ 